سیستم­ های تصمیم ­همیار و سیستم­های تصمیم ­همیار هوشمند

به طور کلی، اخذ تصمیم، یکی از مهم­ترین و حساس­ترین فعالیت­هایی است که در هر سازمان و یا تشکیلاتی صورت می­گیرد] 48[. برای پشتیبانی و حمایت از این روند پیچیده، دسته­ی متنوعی از    سیستم­های اطلاعاتی مستقل بنام سیستم­های تصمیم­همیار، در طی دو دهه­ی گذشته به وجود آمده­اند. این سیستم­ها به صورت ابزارهای مبتنی بر کامپیوتری که به منظور پشتیبانی از روند پیچیده­ی اخذ تصمیم و حل مسئله ایجاد می­شوند، تعریف و در جهت ایجاد محیطی برای تحلیل مسائل، ساخت مدل­ها و شبیه­سازی رویه­ی تصمیم­گیری و برنامه­های تصمیم­گیرندگان طراحی می­گردند] 49[.

این سیستم­های اطلاعاتی، که به منظور حمایت فعل و انفعالی از تمامی مراحل روند اخذ تصمیم یک کاربر، طراحی می­شوند، می­توانند شامل تکنولوژی­هایی برگرفته از زمینه­های علمی مختلف شامل حسابداری، علوم شناختی، علوم کامپیوتر، اقتصاد، مهندسی، مدیریت، آمار و … باشند و اغلب از سه مولفه­ی زیرسیستم داده، زیر سیستم مدل (که دارای مکانیزمی برای پردازش داده می­باشد) و زیرسیستم ارتباط با کاربر، تشکیل شده­اند] 19[.

اگرچه، سیستم­های تصمیم­همیار با بکار بردن منابع اطلاعاتی و ابزارهای تحلیل گوناگون، شرایط بهتر و با کیفیت بیشتری را برای تصمیم­گیرندگان فراهم می­سازند و داشتن یک نقش حمایتی به جای جایگزینی کامل افراد در روند اخذ تصمیم، از اهداف اصلی آنهاست] 12[، اما نمی­توان آنها را به عنوان یک همیار هوشمند برای تصمیم­گیرندگان در نظر گرفت. سیستم­های تصمیم­همیار هوشمند، برای مسائل عمومی­ایی که به تصمیم­گیری­های مکرر نیاز دارند، مفید و از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه هستند. این سیستم­های محاوره­ایی مبتنی بر کامپیوتر، برای حل مسائل نیمه ساخت ­یافته، از، ترکیب داده و دانش تخصصی و مدل­هایی که برای حمایت از تصمیم ­گیرندگان در سازمان­ها بکار می­رود، با تکنیک­های هوش مصنوعی، استفاده می­کنند] 50[.

تعاریف مختلفی از تفاوت­های میان یک سیستم تصمیم­ همیار و یک سیستم تصمیم ­همیار هوشمند وجود دارد که این امر به دلیل وجود انواع مختلف سیستم­های تصمیم ­همیار هوشمند می­باشد. در این سیستم­ها، عملکرد هوشمندانه در تصمیم­گیری، با بهبودهایی نظیر ارتقاء سیستم مدیریت پایگاه مدل و یا تقویت فاصل کاربر با استفاده از تکنیک­های گوناگون هوش مصنوعی مانند پردازش زبان طبیعی و یا سایر تکنیک­های مشابه، میسر شده است. همچنین، این نوع از سیستم­ها با حمایت از مسائلی با عدم قطعیت، امکان پشتیبانی از محدوده­ی وسیع­تری از تصمیمات را فراهم ساخته و می­توانند قلمروهایی را کنترل و مدیریت نمایند که در آنها روند تصمیم­گیری پیچیده­تر بوده و علاوه بر مهارت و خبرگی، به ارزیابی اثر راه­حل پیشنهادی نیز نیاز دارد. از دیگر مزایای سیستم­های تصمیم­همیار هوشمند نسبت به سیستم­های تصمیم­همیار، بهبود سازگاری در تصمیمات، بهبود تشریح و تفسیر و توجیه پیشنهادات ارائه شده توسط سیستم می­باشد] 19[.

Holsapple و Whinston از اولین محققانی بودند که به طراحی و مطالعه­ی سیستم­های تصمیم ­همیار هوشمند، پرداختند] 51[. آنها مشخصه­ های زیر را برای این سیستم­ها پیشنهاد دادند:

  • این سیستم­ها شامل انواع مختلف دانش که نمودهای  انتخاب شده­ایی از دنیای تصمیم­گیرنده را توصیف می­کنند، می­باشند.
  • این سیستم­ها دارای توانایی بدست آوردن و نگهداری دانش توصیفی[1] مانند نگهداری رویداد[2] و انواع دیگر دانش هستند.
  • این سیستم­ها می­توانند دانش را به شیوه­های مختلف تولید نموده و ارائه دهند.
  • آنها می­توانند دانشی را برای ارائه یا بدست آوردن دانش جدید، انتخاب نمایند.
  • این سیستم­ها می­توانند به صورت مستقیم (هوشمند) با تصمیم ­گیرنده در ارتباط باشند.

اگرچه این سیستم­ها حامیانی هوشمند و انسان­گونه در روند تصمیم­گیری هستند، اما تصمیم­گیرندگان باید تصمیمات نهایی و بحرانی را خود اتخاذ نمایند.

2 Descriptive knowledge

[2] Record keeping

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *