از میان تقسیم بندیهای گوناگون ارائه شده در حیطه روباتیک، یکی از پرکاربردترین و مهمترین روباتها، روبات انساننما میباشد که از نظر تقسیمبندی در دسته روبات های پادار دوپا قرار میگیرد. این روباتها یکی از جذابترین و در عین حال پیچیدهترین حوزههای تحقیق در علوم روباتیک هستند [1-3]. درجه آزادی[2] بالا، دینامیک پیچیده و مسائل تعادلی این روبات را به یکی از پیچیدهترین روباتها تبدیل کرده است به طوری که تحلیل و مدلسازی آن به آسانی امکان پذیر نمیباشد.
روبات انساننما همانطور که از نام آن پیداست به روبات خودکاری گفته میشود که شبیه انسان است. به این معنا که از لحاظ ظاهری دارای دو دست، دو پا و سر باشد. البته این شباهت به فراخور کاربرد میتواند بیشتر وارد جزئیات شود به این صورت که چشم، دهان، انگشتان و سایر اجزای بدن نیز به آن افزوده شود (شکل1-6). همچنین این روبات دارای حسگرهای[3] پیشرفتهای جهت درک محیط اطرافش میباشد و دارای پردازشگرهایی پیشرفته جهت پردازش دادههای دریافتی از محیط است. با پیادهسازی الگوریتمهای پیشرفته و استفاده از حسگرها، این روبات قادر خواهد بود به تقلید رفتارهای انسانی دیدن، شنیدن، یادگیری از محیط و دیگر تواناییهای ذهنی انسان نیز بپردازد. به طور مثال با استفاده از حسگر بینایی[4] و الگوریتمهای مربوطه میتواند افراد یا اشیا را در محیط تشخیص دهد، به سمت آنها حرکت کند، اشیا را جابهجا کند یا با استفاده از حسگر شنوایی و الگوریتمها و سیستمهای پردازش گفتار، به گفت و گو با انسان بپردازد و تواناییهایی دیگر ازین دست. به همین دلیل این شاخه از روباتیک به یکی از جذابترین و به روزترین شاخههای این علم تبدیل شده است که ذهن دانشمندان زیادی را به خود مشغول کرده است و همچنین کشورهای پیشرفته سرمایه گذاری های فراوانی در این زمینه انجام دادهاند.
شکل 1-6 : نمونههایی از روباتهای انساننما
این روباتها برای آینده صنعت و تحقیق در زمینه روباتیک اهمیت فراوانی دارند. از جمله کاربردهای پیش بینی شده برای این روباتها در آینده کار در کارخانهها، منازل، شرکت در عملیات امداد و نجات، بازی فوتبال و در سطوح بالاتر استفاده از آنها در عملیات های نظامی و استراتژیک میباشد. روشهای هوش مصنوعی قابل پیادهسازی در این روباتها علت اصلی علاقه محققین هوش مصنوعی به این زمینه است به طوری که فوتبال روباتهای انساننما مدتی است که در مجامع علمی به عنوان بستری مناسب جهت پیاده سازی و آزمایش روشهای هوش مصنوعی جایگاه مناسبی پیدا کرده است و گرایش به انجام تحقیق در این زمینه با استقبال چشمگیری روبرو بوده است.
[1] Humanoid Robots
[2] Degrees Of Freedom
[3] Sensor
[4] Vision Sensor