بدست آوردن چینش بهینه ی حروف فارسی برروی صفحه کلید در درازمدت برای کسانی که با تایپ متون فارسی درگیر هستند، بسیار مفید خواهد بود. در این مسئله ما بدنبال یافتن بهترین جایگشت از 32 حرف فارسی بعلاوهی حرف همزه “ء” برروی 33 کلید اصلی صفحه کلید می-باشیم. یک الگوریتم تکاملی می¬تواند با توجه به یک تابع تناسب که میزان راحتی تایپ کردن متون فارسی را برای یک چینش ارائه می دهد، در فضای چینش¬های حروف فارسی برروی صفحه کلید جستجو کرده و چینش بهینه را بدست آورد.
این کار قبلاً توسط آقای سجاد مرادی انجام شده است [1]. در آنجا تابع تناسب برای هر جایگشت (چینش) از سه عامل زیر بدست آمده است:
• استفاده ی متناوب از دستها
• استفاده نکردن از یک انگشت برای تایپ دو حرف متوالی
• میزان سختی تایپ هر حرف
ما قصد داریم پروژه¬ی فوق را ادامه دهیم. یکی از مهمترین عواملی که در تابع تناسب در نظر گرفته نشده، کنار هم قرار گرفتن حروف شبیه به هم (مانند س و ش) در صفحه کلید می¬باشد. مسلماً قرار گرفتن حروف شبیه به هم در کنار یکدیگر باعث می¬شود کاربر راحت¬تر بتواند جای حروف را به خاطر بسپارد و در نتیجه سرعت تایپ افزایش می¬یابد. پیشنهاد دیگر برای کاملتر کردن این پروژه، استفاده از یک عملگر بازترکیبی (crossover) شبیه به فروشنده¬ی دوره¬گرد می¬باشد. عملگر بازترکیبی معمولی باعث بوجود آمدن حروف تکراری در صفحه کلید و درنتیجه غلط شدن جواب بدست آمده می¬شود. اما عملگر بازترکیبی فروشنده¬ی دوره¬گرد فاقد این مشکل است. در مقاله [1] فقط از عملگر جهش استفاده شده است. ما امیدواریم بتوانیم با استفاده از عملگر بازترکیبی فروشنده¬ی دوره¬گرد، سرعت همگرایی را افزایش دهیم.
در [1] همچنین مروری بر کارهای مشابه که برای صفحه کلید انگلیسی ارائه شده، انجام شده است. ما سعی خواهیم کرد این قسمت از پروژه را کاملتر کرده و کارهای جدیدتر را معرفی نماییم.
[1]. سجاد مرادی، سعید شیری، “بهینه سازی چینش حروف فارسی بر روی صفحه کلید با استفاده از الگوریتم ژنتیک”، یازدهمین کنفرانس بین المللی انجمن کامپیوتر ایران، تهران، 3-7 بهمن 1384.