AMOS
AMOS یک نرم افزار آماری است و حروف آن مخفف کلمات “تحلیل ساختار های یک گشتاور[1]” می باشند. AMOS یک ماژول اضافه شده به SPSS است و به طور خاص، برای مدل سازی معادلات ساختاری، تحلیل مسیر، و تحلیل عامل تاییدی به کار گرفته می شود. این نرم افزار همچنین با عنوان تحلیل کوواریانس یا نرم افزار مدل سازی سببی نیز شناخته می شود. AMOS یک برنامه بصری برای مدل سازی معادلات ساختاری ( SEM) است. با AMOS، ما می توانیم با استفاده از ابزار های ساده طراحی، مدل های گرافیکی رسم کنیم. AMOS به سرعت محاسبات مربوط به SEM را انجام داده و نتیجه را به نمایش می گذارد.
در محاسبه ضریب های SEM، AMOS از شیوه های زیر استفاده می کند:
بیشترین احتمال
کمترین مربعات توزین نشده[2]
کمترین مربعات تعمیم یافته[3]
معیار توزیع آزاد مجانبی براون[4]
کمترین مربعات مقیاس آزاد[5]
ساخت و ساز مدل در AMOS
در ابتدا، بایستی AMOS را اجرا کنیم. با کلیک بر روی منوی “start” و انتخاب گزینه ” AMOS graphic”، می توانیم برنامه را اجرا کنیم. در لحظه ای که AMOS اجرا می شود، یک پنجره که ” AMOS graphic” نام دارد، پدیدار می شود. در این پنجره، ما می توانیم به صورت دستی مدل SEM خود را ترسیم کنیم.
پیوست کردن داده ها
با انتخاب یک نام فایل از گزینه فایل داده ها، می توانیم داده ها را برای تحلیل SEM پیوست کنیم. با کلیک بر روی آیکون ” select data” نیز می توان به این گزینه دسترسی داشت.
متغیر های مشاهده شده[6]: یک آیکون مستطیل برای ترسیم متغیر مشاهده شده، استفاده می شود.
متغیر مشاهده نشده[7]: یک آیکون دایره برای ترسیم متغیر مشاهده نشده استفاده می شود.
رابطه علت و معلول: یک پیکان یک سویه در AMOS برای ترسیم رابطه علت و معلول در متغیر های مشاهده شده و مشاهده نشده به کار می رود.
کوواریانس: یک پیکان دو سویه برای رسم کوواریانس میان متغیر ها استفاده می شود.
عبارت خطا: در AMOS، آیکون عبارت خطا، بعد از آیکون متغیر مشاهده نشده قرار دارد و برای ترسیم متغیر های پنهان به کار گرفته می شود.
نام گذاری متغیر ها: هنگامی که در یک پنجره گرافیکی، بر روی یک متغیر راست کلیک کنیم، اولین گزینه یعنی ” object properties”، برای نام گذاری متغیر ها در AMOS به کار می رود. در این جا، آیکون های دیگری نیز وجود دارند که این آیکون ها، به ترسیم گرافیکی مدل SEM کمک می کنند. آیکون هایی مانند پاک کن، حرکت، محاسبه، دیدن متن، ویژگی های تحلیل، و غیره در ترسیم گرافیکی مدل SEM مفید هستند.
درک خروجی متن در AMOS
پس از اجرای تحلیل، ما می توانیم نتایج را بر روی پنجره گرافیکی مشاهده کنیم. ما همچنین می توانیم خروجی متن را نیز ببینیم. پنجره گرافیکی، تنها رگرسیون های استاندارد شده و غیر استاندارد شده و همچنین میزان عبارت های خطا[8] را نمایش می دهد. تمامی نتایج در خروجی متنی نمایش داده می شوند.
AMOS خروجی های مهم زیر را تولید می کند:
خلاصه وضعیت متغیر: در AMOS و خلاصه وضعیت متغیر خروجی متنی آن، ما می توانیم ببینیم که چه تعداد متغیر و نیز چه متغیر هایی برای تحلیل SEM به کار گرفته می شوند. می توانیم ببینیم که چه تعداد “متغیر مشاهده شده” و چه تعداد “متغیر مشاهده نشده” در مدل وجود داشتند.
دسترسی به حالت عادی: در مدل SEM، داده ها باید به صورت نرمال توزیع شوند. AMOS خروجی متنی و چولگی را ارائه می دهد و اوج نموداری و آزمون D- مربع کشیدگی ماهالانوبیس نیز به ما در مورد عادی بودن داده ها می گویند.
تخمین ها: در خروجی متنی AMOS، گزینه تخمین، به ما نتایج مربوط به میزان رگرسیون[9]، بارگذاری استاندارد شده برای عامل، باقی مانده، همبستگی، کوواریانس، اثر مستقیم، اثر غیر مستقیم ، اثر کل، و غیره را نشان می دهد.
شاخص اصلاح: در خروجی متنی AMOS، نتیجه شاخص اصلاح، قابلیت اطمینان مسیر ترسیم شده در مدل SEM را نشان می دهد. اگر مقدار MI شاخص بزرگ باشد، آن گاه ما می توانیم مسیر های بیشتری را به مدل SEM اضافه کنیم.
تناسب مدل: در خروجی متنی AMOS، گزینه تناسب مدل، نتیجه تناسب آمار های مدل را ارائه می دهد. این گزینه، خوبی شاخص های تناسب مانند GFI، RMR، TLI، BIC، RMSER و غیره را نشان می دهد.
پیغام خطا: اگر در حین فرآیند ترسیم مدل هرگونه مشکلی وجود داشته باشد، (برای مثال اگر فراموش کنیم که عبارت خطا را ترسیم کنیم و یا اگر کوواریانس را در میان دو متغیر رسم کنیم و یا اگر داده ها مفقود شوند)، آن گاه AMOS یا نتایج را محاسبه نکرده، و یا یک پیغام خطا صادر می کند.
[1] moment
[2] Unweighted least squares
[3] Generalized least squares
[4] Browne’s asymptotically distribution-free criterion
[5] Scale-free least squares
[6] Observed Variable
[7] Unobserved Variable
[8] error term weights
[9] regression weight