این سیستم‌های که با عنوان سیستم های شناسایی و جلوگیری از نفوذ هم شناخته می‌شوند، ابزاری برای امنیت سیستم ها هستند که فعالیت‌های موجود در شبکه و یا سیستم را برای تشخیص و جلوگیری از فعالیت‌های مخرب تحت نظر می‌گیرند. وظایف اصلی یک سیستم جلوگیری نفوذ شامل شناسایی فعالیت‌های مخرب، ثبت اطلاعات در مورد این فعالیت‌ها، اقدام به بلوکه و متوقف کردن این فعالیت‌ها و ثبت گزارش کارهای انجام شده توسط خود سیستم می‌باشد.
سیستم‌های جلوگیری از نفوذ حالت ارتقا یافته سیستم‌های تشخیص نفوذ محسوب می‌شوند چرا که هر دو این سیستم‌ها فعالیت‌های شبکه و یا سیستم را برای یافتن فعالیت‌های مخرب نظارت می‌کنند. تفاوت اصلی این سیستم‌ها با سیستم‌های تشخیص نفوذ در این است که این سیستم‌ها می‌توانند به صورت فعال مانع فعالیت‌های مخرب شده و یا آنها را متوقف کنند. به طور دقیق‌تر می‌توان گفت که یک سیستم جلوگیری نفوذ توانایی انجام کارهایی مانند ارسال هشدار، دور ریختن بسته‌های مخرب، بازنشاندن و یا بلوکه کردن ارتباط از طرف آدرس‌های متخاصم. این سیستم‌ها همچنین توانایی اصلاح خطاهای CRC، اصلاح ترتیب بسته‌ها، جلوگیری از مسائل ترتیب بسته TCP و پاکسازی گزینه‌های ناخواسته در لایه حمل و شبکه را دارند.