مقدمه
سال هاست که علم تشخیص بیماری توسط آنالیز و پردازش عکس بهبود یافته است. امروزه تصور کردن تشخیص های عکسی بدون استفاده از ابزارهای آنالیز و پردازش عکس دشوار است. تمامی انواع وسائل مانند توموگرافی نوری، تجهیزات فراصوتی یا اشعه ی X، غالبا دارای قابلیت های پیشرفته ی پردازش و کارکردن با عکس هستند. این عملیات ها که به طور مستقیم در عکس ها انجام میگیرند فرایند تصمیم گیری را آسان می کنند. در واقع، این ها خود ویژگی های عکس ها (هم دو بعدی و هم سه بعدی) هستند. برای نمونه، تعداد و پارامترهای اشیاء درون عکس و توزیع آن ها نسبت به سیستم اتخاذ شده ی مشابه همگی آنالیز می شوند. این ما را قادر می سازد تا روند درمان جداشدگی شبکیه، میزان خمیدگی ستون فقرات، و درجه ی عکس العمل رنگی سلول ها در عکسبرداری میکروسکوپی را محاسبه کرده و یا بیماری هاشیموتو (Hashimoto’s) را در عکسبرداری فراصوت تشخیص داد. روش های دنبال کردن حرکات اشیاء یا آنالیزهای بعدی از شیب آنها غالبا یافت می شود. به طور نمونه، برای بررسی میزان تحرک اسپرم ها از فرایند دنبال کردن شیب اسپرم و برای ارزیابی رفتار حشرات از دنبال کردن مسیر حرکت آن ها استفاده می شود. همچنین، افزایش سلول در عکسبرداری میکروسکوپی نیز نمونه ی دیگری از این موارد است. در تمامی این موارد، پایه و اساس روش های پردازش و آنالیز عکس می باشد که برای کاربردی خاص درنظر گرفته شده اند. نیاز به توصیف کردن و گنجاندن این موارد در واقع در نتیجه ی طبیعت عکس های بیلوژیکی و پزشکی و از همه مهمتر تفاوت های فردی بیماران ایجاد شده است. از سوی دیگر، روش های پیشنهادی باید به اندازه ای انعطاف پذیر باشند تا به خوبی در مراکز مختلف درمانی برای انواع مختلفی از جمعیت بیماران بکار گرفته شوند. حفظ تعادل مناسب میان این دو عنصر به طور کلی از طریق یک ساختار الگوریتمی مناسب انجام می گیرد. حساسیت الگوریتم به تغییرات در پارامترها (مانند نحوه ی قرارگیری بیمار به نسبت دستگاه عکسبرداری) و ویژگی های الگوریتم مانند سنجش کاملا اتوماتیک و تکرارپذیری نتایج، همگی در اینجا حائز اهمیت هستند. یک نوع از چنین دستگاهی که برای پردازش و آنالیز عکس ها به یک الگوریتم نیازمند است، دستگاه Corvis® ST, OCULUS Optikgeräte GmbH, Germany است که از آن در اینجا با عنوان Corvis استفاده می کنیم. در این دستگاه اندازه گیری فشار و کشش، با استفاده از الگوریتم پیشنهاد شده امکان اندازه گیری پارامترهای مرتبط با تغییر شکل قرنیه یا واکنش تخم چشم در طول زمان فراهم می شود.
بنابراین، این کتاب نه تنها برای مححققانی مناسب است که می خواهند دانش خود درباره ی استفاده از روش های پردازش و آنالیز عکس در دستگاه اندازه گیری Corvis را افزایش دهند بلکه برای دانشجویان علوم کامپیوتر و مهندسی زیستی نیز مفید واقع می شود. الگوریتم های ارائه شده در MATLAB (در این کتاب به صورت Matlab) اجرا و به طور عملی آزموده شدند. بر همین اساس، این کتاب پزشکان را نیز مخاطب قرار می دهد به خصوص چشم پزشکانی که با بکارگیری روش های ذکر شده می توانند به ویژگی های جدید و مهم قرنیه و کره چشم را دست یابند. با این حال، با توجه به پیچیدگی الگوریتم ها، خواننده ی کتاب میبایست تا حدی با Matlab آشنایی داشته باشد.
الگوریتم های توصیف شده در شکل کدهای منبعی Matlab در این رساله ارائه شده اند. دلیل انتخاب برنامه ی Matlab انعطاف پذیری و کاربرد آن در حوزه های مختلف دانش و علوم می باشد. به سبب دارا بودن جعبه ابزار فراوان، این نرم افزار می تواند نه تنها در پردازش و آنالیز عکس بلکه در علم اقتصاد، الکترونیک و آمار مورد استفاده قرار گیرد. شکل توسعه یافته ی این جعبه ابزارها گروهی از الگوریتم ها هستند که در اینجا ارائه شده اند.
همچنین الگوریتم ها در شکل فایل های-ام که در این کتاب پیوست گردیده اند در دسترس هستند. باید تاکید کرد که الگوریتم ها در واقع یک راه حل احتمالی برای مسئله ی مورد نظر می باشد و در حوصله ی این مبحث جالب نمی گنجد.
همچنین، از الگوریتم های پیشنهادی می توان برای حل کردن مسئله های دیگر که در آنالیز اتوماتیک عکس زیست پزشکی بوجود می آیند استفاده کرد. بخشی یا تمامی الگوریتم های ارائه شده را می توان به طور نمونه در آنالیز اشعه ی ایکس و عکس های گرمایشی و همچنین عکس های CT که اتوماتیک بودن کامل و نتایج تکراری مهم اند بکار برد.